www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcı

Anot devresi
Izgara devresi
Isıtma gerilimi
Anot gerilimi
Pçıkıç
Kayar kısa devre sürgüleri

Resim 1: VHF-radarı için bir Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcının kesit çizimi

Anot devresi
Izgara devresi
Isıtma gerilimi
Anot gerilimi
Pçıkıç
Kayar kısa devre sürgüleri

Resim 1: VHF-radarı için bir Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcının kesit çizimi

Anot devresi
Izgara devresi
Isıtma gerilimi
Anot gerilimi
Pçıkıç
Kayar kısa devre sürgüleri

Resim 1: VHF-radarı için bir Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcının kesit çizimi

Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcı

Bir üreteçte bulunan salınım devresi istenen bir frekansta işaret elde etmek için kullanılır. Bu işlem için λ/2 uzunluğunda eşeksenel hatlar da kullanılabilir. Eğer bu eşeksenel hatların çapı disk tipi bir triyodu içine alabilecek kadar büyük ve iletken, bir salınım devresi (oscillation circuit) meydana getirebilecek kadar yeterli uzunlukta ise ortaya çıkan bu yapı Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcı (Coaxial Cavity Resonator) olarak adlandırılır. Tınlaşım frekansı kayar kısa devre sürgüleri ile ayarlanabilir.

Resim 2: Bir disk triyodun kesit modeli

Anot
Izgara
Katot
Isıtıcı
Anot
bağlantısı
Izgara-
bağlantısı
Katot-
bağlantısı

Resim 2: Bir disk tipi triyotlar kesit modeli

Izgara devresinin frekansının hesaplanması sırasında ızgara ile katot arasındaki parazitik kapasitans Cgk dikkate alınmalıdır, sonuçta devre endüktif karakterli olmalıdır. Gönderim enerjisi ızgara- ve anot devresi arasında bulunan bir yarıktan kapılır. Yüksek gerilime dayanıklı kondansatörler anot gerilimini bloke eder ve yüksek frekanslı işareti eşeksenel çınlayıcının şaseye bağlı dış duvarına uygular. Gönderim enerjisi ızgarada kapılır ve bir sürgülü tip kontak vasıtasıyla eşeksenel kabloya aktarılır. Eşeksenel kovuklu çınlayıcılar 150 MHz den yaklaşık 1 GHz e kadar olan frekans bandında çalışabilirler. Bunlar eski radar aygıtlarında kendiliğinden salınan yüksek güçlü gönderici olarakta kullanıldı. Örneğin, P-12 radarında darbe gücü (Pçıkış), çalışma frekansına bağlı olarak 160 ila 600 kW arasında (yaklaşık 540 W ortalama güce karşılık gelir) idi.

Disk tipi triyotlar

Bir disk tipi triyodun elektrotları (katot, kontrol ızgarası ve anot) alışılagelmiş birbiri içinde silindirik bir yapıda değil, daha ziyade disk biçiminde, aralarında çok az bir aralık bırakılarak üst üste yerleştirildiği bir elektron tüpüdür. Bir triyotta yapısal nedenlerle elektrotlar arasında daima bir parazitik kapasitans ortaya çıkar, bu parazitik kapasitans tüpün yüksek frekanslarda çalışmasını zorlaştırır. Disk tipi triyotta bu parazitik kapasitans nispeten küçük tutulabilir. Bu tip triyotlar yapıları itibariyle yuvarlak kovuklu çınlayıcılarda kolaylıkla kullanılabilirler.

Bir disk tipi triyodun en göze çarpan özelliği genellikle konik bir yapıda oluşu ve katotta (ve hatta sıkça anotta da) büyük soğutma yüzeylerinin bulunmasıdır. Elektrotların çok büyük olan temas yüzeyleri bakır ya da pirinçtendir ve daha küçük boyutlu tüplerde genellikle gümüş ya da altınla bile kaplanmıştır.

Filamanın ısıtılmasında genellikle doğrudan ısıtma olarak adlandırılan bir yöntem kullanılır, yani ısıtıcı flamanın bir ucu katoda bağlıdır. Ancak yüksek güçlü disk tipi triyotların flaman gerilimi yavaş yavaş yükseltilmelidir, ısıtma geriliminin ani yükseltilmesi soğuk direncini sürdürmeye çalışan flamana zarar verebilir.

Eşeksenel Kovuklu Çınlayıcı resim galerisi

Resim 3: GI 19 B model disk tipi triyotlar P-12 ve P-18 radarlarında gönderici tüpü olarak kullanılmaktadır.

Resim 4: Bir VHF-radarında gönderici olarak kullanılan eşeksenel kovuklu çınlayıcı iki metreden biraz daha uzun bir borudur

Resim 5: Bir P-12'nin vericisinde GI 19 B disk triyot

Resim 6: GI 5 B model disk tipi triyotlar P-14 ve Oborona radarlarında gönderici tüpü olarak kullanılmaktadır.