Goniometer
Goniometer
Een goniometer (van de Oudgriekse woorden γωνία en μέτρον) is een apparaat voor het meten van hoeken. Als onderdeel van radarsystemen is een goniometer een speciaal toestel om de hoek van aankomst van het echosignaal te meten, die tevens de elevatiehoek van het doelwit is. De gemeten hoogte en afstand tot het doel kunnen worden gebruikt om de hoogte te berekenen van het doel waarvan de echo wordt ontvangen.
Om met een goniometer de hoogte te kunnen bepalen, moet het radarantennesysteem twee antennes hebben die in de hoogte uit elkaar staan en boven elkaar zijn geplaatst. Van een dergelijk antennesysteem wordt soms gezegd dat het twee antenneverdiepingen heeft. De signalen van elke verdieping van het antennesysteem worden afzonderlijk aan de goniometer toegevoerd. De goniometer meet het faseverschil tussen de signalen ontvangen door de verschillende antenneverdiepingen en bepaalt de hoek van de doellocatie. De goniometer bevat twee collectoren (of één tweekanaals collector) waarin de elektromagnetische trillingen die door elke antennevloer worden ontvangen, een staande golf produceren. Een schuifregelaar, die voortdurend heen en weer wordt bewogen door een motor, vangt de signalen op deze lijnsecties op en genereert een verschil tussen hun spanningen. In de ingestelde stand is dit verschil nul. De mechanische positie van de schuif is gerelateerd aan de elevatiehoek en wordt weergegeven op de hoogte-indicator. De omrekening van de elevatie naar elevatiehoek hangt af van de afstand tot het doel en kan worden gedaan met behulp van een nomogram dat aan het scherm is bevestigd.
In de Sovjet VHF radars was een dergelijke meting van de elevatiehoek reeds geïmplementeerd in de eenvoudigste P-3 radar (NATO aanduiding „Knife Rest“). De P-12 radar (NATO aanduiding „Spoon Rest B“) heeft een goniometer die zich tussen twee rekken met bedieningspanelen bevindt (in figuur 1 goed te zien aan de verlichte groene ronde schaal).
Tactisch gezien was de meting van de elevatiehoek met de goniometer van ondergeschikt belang omdat deze niet erg nauwkeurig was (de meetfout bedroeg ongeveer 1000 meter). De antennebundel moest zeer langzaam over het doel worden bewogen, waarbij zelfs moest worden gestopt als de doelecho zwak was. Een dergelijke procedure was niet mogelijk in een complexe, dynamisch veranderende situatie in de lucht. Daarom werd in de P-18 radar, die de P-12 verving, van deze variant van hoogtemeting afgezien.