Radar Temelleri

Binişme/Binişme Giderme

„Binişme” (Garbling), işaretlerin birbiri üstüne binişerek bozulmasıdır.
„Binişme Giderme” (Degarbling) ise bu olumsuzluğun giderilmesidir.

Mk X-a sistemindeki bir yanıt telegramının uzunluğu yaklaşık 20,3 µs dir. Bu süre, bir elektromanyetik dalganın yayılmasında 3 km ye denk düşer. Eğer bir yönlü antenin algılama bölgesinde, aralarında 3 km den daha az radyal açıklık bulunan iki ya da daha fazla sayıda uçan hedef bulunursa, bu hedeflerden gelen yanıt telegramları kısmen birleşir. Bu olaya binişme veya kod karışıklığı adını veririz.

Binişmenin temelde iki türü bulunur:

• Eşzamanlı-olmayan binişme;
• Eşzamanlı binişme.

Tarama zamanları (time grids) uyumlu olmayan iki yanıt birbiri üstüne bindiği zaman eşzamanlı-olmayan binişme dediğimiz bir binişme meydana gelir. Böyle yanıtlar birbirinden ayrılamaz ve kodları doğru çözülemez.

Resim 1: Eşzamanlı binişme: iki farklı yanıtın bireysel darbeleri artık birbirlerinden ayrılamaz ve bir yanlış bilgi çözülür.

Resim 1: Eşzamanlı binişme: iki farklı yanıtın bireysel darbeleri artık birbirlerinden ayrılamaz ve bir yanlış bilgi çözülür.

Resim 1: Eşzamanlı binişme: iki farklı yanıtın bireysel darbeleri artık birbirlerinden ayrılamaz ve bir yanlış bilgi çözülür.

Eğer tarama zamanları (time grids) ortak iki işaret birbiri üstüne binerse eşzamanlı binişme meydana gelir.
Kod çözülmesi sırasında her bir darbenin, iki yanıttan birine ya da diğerine ya da her ikisine de ait olup olmadığını anlamak artık mümkün değildir. Bu nedenle kod çözülmesi sonucunda bütünüyle yepyeni ve hatalı, özgün yanıtla ilgisi olmayan yanıtlar ortaya çıkar.
Dolayısıyla böyle yanıtların engellenmesi gerekir!

Verilerin bilgisayar kontrollü işlenmesi sırasında gerekli boşlukların karşılanmadığı kabul edilir ve bu işaretler ekrana gönderilmez. Yanlış ya da birden fazla sayıda anlamı bulunan yanıtların doğru olanlardan ayrıştırılma işlemine „Binişme Giderme“ adı verilir.
Hatta C₂-darbesine sahip bir doğru yanıtta bile çerçeve iki defa ortaya çıkabilir:

F₁ C₂ F₂ SPI

Resim 2: „Sözde binişme”

F₁ C₂ F₂ SPI

Resim 2: „Sözde binişme”

F₁ C₂ F₂ SPI

Resim 2: „Sözde binişme”

Burada, doğru bir yanıt olduğundan, mutlaka ekranda görüntülenmesi gereken, bir „Sözde-Binişme” söz konusudur. Sonunda, özellikle gerekiyorsa, uçağın pilotu ile telsizle görüşülür. Operatörün pilotla konuşması sırasında uçak ekranda kaybolursa kötü olur.

Yanıtların bir diğer özel durumu da şöyle olabilir: Birbirine çok yakın olan yanıtlar binişmemiştir, darbeler yine 20,3 µs gibi bir yakın aralıkta (örneğin, birinci yanıtın F₂ si ile bir sonrakinin F₁ i arası gibi) yer alırlar. Bu durum „yakın aralıklı“ (closely spaced) olarak adlandırılır. Çok basit binişme giderme devreleri bu durumu bir binişme olarak algılar ve her iki yanıtın sorunsuz çözülebilir olmasına rağmen ekrana gitmesini engeller.

Binişme	Darbe resmi	İşaret
Eşzamanlı olmayan binişme
Eşzamanlı binişme
Sözde binişme
„Yakın aralıklı”

Çizelge 1: Binişme türleri

Binişme Giderme Devresi

Tanımlanmış binişme-durumlarını algılamak ve uygun bir şekilde gidermek için özel binişme giderme devreleri kullanılır.

Gecikme hattı DL 1: 20,3 µs

DL 2: 20,3 µs

DL 3: 20,3 µs

Video

Kod çözme devresine

H=„Başlatma”
(enable)

Sözde binişme

H=„Çerçeveler tanınıyor”

L=„Binişme”

Resim 3: Bir Binişme Giderme Devresinin prensibi

Gecikme hattı DL 1: 20,3 µs

DL 2: 20,3 µs

DL 3: 20,3 µs

Video

Kod çözme devresine

H=„Başlatma”
(enable)

Sözde binişme

H=„Çerçeveler tanınıyor”

L=„Binişme”

Resim 3: Bir Binişme Giderme Devresinin prensibi

Gecikme hattı DL 1: 20,3 µs

DL 2: 20,3 µs

DL 3: 20,3 µs

Video

Kod çözme devresine

H=„Başlatma”
(enable)

Sözde binişme

H=„Çerçeveler tanınıyor”

L=„Binişme”

Resim 3: Bir Binişme Giderme Devresinin prensibi

1,45 µs lik (yanıt darbe tarama hızı!) aralıklarla çıkış (taps) alınabilen gerekli geciktirme hatları, kaydıran yazmaç (shift register) gibi çalışır. Bütün bu işlemler bilgisayar kontrollü bir devrede gerçekleşir.