www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Ardışık Bağlı Yükselteç Katlarındaki Gürültüler

V1
F1
V2
F2
V3
F3
Vn-1
Fn-1
Vn
Fn

Resim 1: Ardışık bağlı yükselteç katlarındaki gürültü (F= Gürültü katsayısı; V= Kazanç katsayısı)

V1
F1
V2
F2
V3
F3
Vn-1
Fn-1
Vn
Fn

Resim 1: Ardışık bağlı yükselteç katlarındaki gürültü (F= Gürültü katsayısı; V= Kazanç katsayısı)

Her biri V kazanç katsayısı ve F özgün gürültüsüne sahip yükselteç dizisi
V1
F1
V2
F2
V3
F3
Vn-1
Fn-1
Vn
Fn

Resim 1: Ardışık bağlı yükselteç katlarındaki gürültü (F= Gürültü katsayısı; V= Kazanç katsayısı)

Ardışık bağlı yükselteçlerle büyük bir kazanç katsayısı elde etmek çoğu kez mümkündür. Bununla birlikte, yükselteç katları, devredeki yarıiletken parçaların gürültülerinden, dirençlerin ısıl gürültülerinden ve yük-taşıyıcı akımların (charge carrier currents) gürültülerinden meydana gelen bir toplam özgün gürültüye sahiptir.

Bir yükselteç katının bu özgün gürültüsü bir sonraki kat için giriş işareti gibidir ve faydalı bir işarette olduğu gibi birlikte yükseltilir. Birinci katın gürültüsü ikinci katta yükseltilir ve ikinci katın özgün gürültüsüne eklenerek üçüncü kata giriş yapar:

FE 3. kat girişi = F2 + V2·F1

Üçüncü katın çıkışındaki gürültü şu bileşenlerden oluşur:

FE 4. kat girişi = F3 + V3·(F2 + V2·F1)

Bu eklenerek devam eder ve sonuçta devrenin aşağıdaki formülde ifade edilen bir toplam gürültüsü meydana gelir:

Ftoplam = Fn + Vn·{Fn-1 + Vn-1·[   ...   F3 + V3·(F2 + V2·F1)]}

Yükselteç dizisinin sonunda mümkün olabilecek en iyi bir işaret/gürültü oranını elde etmek için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:

  1. Birinci katın gürültüsü, toplam gürültü içinde en belirleyici olandır. Bu yüzden birinci katın gürültüsü en az olmalıdır.
  2. Sonuncu kat, önceki katlardan yükseltilerek gelen gürültünün en büyük bölümünü yükselttiğinden ötürü, bu katın kazanç katsayısı, toplam kazanç katsayısında en az paya sahip olmalıdır.

Buradan birinci katın en fazla özen gösterilmesi gereken kat olduğu sonucuna varmaktayız. Bu kat en düşük gürültü seviyesi ile en büyük kazanca sahip olmalıdır. Alıcı tekniğinde bu kat, en yüksek frekanslı giriş işaretlerinin işlendiği Düşük Gürültülü Yükselteç (Low Noise Amplifier, LNA) olarakta adlandırılır.