www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Eşlenik Frekanslar

Bir eşlenik frekansın oluşumu

Karıştırma katı çıkışında, frekansları farklı birden daha fazla sayıda işaretler bulunur:

Bir negatif frekansı, pozitif bir frekanstan ayırt edebilen herhangi bir aygıt var olmadığından, aşağıdaki formülde verilen frekans farklarının "mutlak değerini" ölçebiliriz:

Sonuçtan farklı anlamlar çıkarabiliriz: Osilatör frekansına zıt bir değere sahip „eşleniklenmiş (mirrored)“ bir ikinci frekansta aynı işi yapar.

Örneğin 60 MHz lik ara frekans ve 1090 MHz lik osilatör frekansımız olsun, alıcı hem (1090 + 60 = 1150) MHz ve hem de (1090 - 60 = 1030) MHz ta çalışacaktır. Bunlardan biri istenmeyen eşlenik frekanstır! Bu nedenle eşlenik frekans süzgeci istenmeyen frekansı geçirmez. Eşlenik frekans süzgeci, eşlenik frekansların, sınır frekanslarının dışında kalacak şekilde tasarlanmış, çoğunlukla geniş bantlı bir YF-ön yükseltecidir.

Eşlenik frekansların hesaplanması

Örnek olarak FM bandı radyo frekanslarını (87,5 - 108 MHz) alalım:

Resim 1: Bir FM-radyo alıcısının frekans skalası

Resim 1: Bir FM-radyo alıcısının frekans skalası

Bir FM radyo alıcısı frekanslarının skalası

Resim 1: Bir FM-radyo alıcısının frekans skalası

Eğer osilatör frekans değeri alınan frekans değerinin üzerinde ise, karıştırıcı çıkışında ara frekans ile alınan işaretlerin frekanslarının girişmesi sonucu iki farklı frekans beklememiz gerekir:

(Osilatör frekansı alınan işaret frekansının altında ise, sadece yukarıdaki formüllerdeki işaretler değişir.)

Eğer en büyük frekans alınmak isteniyorsa, eşlenik frekansın, bir alınan frekansın kanal genişliği kadar, alım bandının altında (ya da üstünde) olmalıdır. 108 MHz lik bir alım frekansında, bir yabancı gönderici, yaklaşık 87 MHz te ve 87,5 MHz teki bir alım frekansında ise bir yabancı gönderici yaklaşık 108,5 MHz lik frekansta, eşlenik frekanslarla beklenen girişim (interference) olmaksızın temiz alınabilir. Bu her iki değeri aşağıdaki formüle yerleştirelim ve osilatör frekanslarını eşitliğin bir tarafına alalım:

  • 108,5 MHz = fosilatör + fara frekans
  •  87,0 MHz = fosilatör - fara frekans
  • fosilatör = 108,5 MHz - fara frekans
  • fosilatör =  87,0 MHz + fara frekans

Yukardaki osilatör frekansların solunda kalan ifadeler eşit olduğundan:
  108,5 MHz - fara frekans = 87,0 MHz + fara frekans
...buradan ara frekansı çözebiliriz:
2fara frekans = (108,5 - 87,0) MHz
  fara frekans = 10,75 MHz

Ve rastlantıya bakın: Bu bantta kullanılan bir FM radyo alıcısı 10,75 MHz lik bir ara frekansta çalışmaktadır!

Bu örnekte eşlenik frekanslar formülünü bir mantık yolunu takip ederek bulduk. Eğer bu formül ilerde de kullanılmak istenirse, yukarıdaki hesaplama adımları atlanabilir:

falınan işaret>fosilatör
(yani „aşağıda bulunan“ bir osilatör ise):

  

feşlenik=falınan işaret - 2· fara frekans

faşağıda bulunan<fosilatör
(yani „yukarıda bulunan“ osilatör ise):

feşlenik=falınan işaret + 2· fara frekans