Yürüyen Dalga Tüplerinin Gelişiminin Tarihçesi

Resim 1: Bir Yürüyen Dalga Tüpünün prensip yapısı: ① Elektron tabancası; ② Odaklayıcı mıknatıs sistemi; ③ Dalga kılavuzu yapı (burada bir tel spiral); ④ Toplayıcı;

Resim 1: Bir Yürüyen Dalga Tüpünün prensip yapısı: ① Elektron tabancası; ② Odaklayıcı mıknatıs sistemi; ③ Dalga kılavuzu yapı (burada bir tel spiral); ④ Toplayıcı;
Yürüyen Dalga Tüplerinin Gelişiminin Tarihçesi
Yürüyen Dalga Tüpleri radar aygıtlarında ve uydu iletişiminde kullanılır. Bu aygıtın tarihçesi ve gelişimi bağlamında önemli kilometre taşları aşağıdadır:

Resim 2: Lindenblad'ın buluşu olan „Endüktif Çıkış Tüpünün“ (Inductive Output Tube) Yürüyen Dalga Tüpleriyle birçok ortak noktası vardı

Resim 2: Lindenblad'ın buluşu olan „Endüktif Çıkış Tüpünün“ (Inductive Output Tube) Yürüyen Dalga Tüpleriyle birçok ortak noktası vardı
- Rus kökenli elektronik mühendisi Andrew V. Haeff (Kiril alfabesi ile: Андрей Василий Гаев), Radio Corporation of America firmasında çalışırken 1933 yılı Ekim ayında elektron demetleri ile yüksek frekanslı çınlayıcılar (resonators) arasındaki ilişkiyi tanımlayan ilk kişi oldu. Endüktif Çıkış Tüpü (Inductive Output Tube, IOT) olarak adlandırdığı Hız Modülasyon Tüpünü icat etti.[1] Bu tüplerin daha sonraki spiral tipi Yürüyen Dalga Tüpleriyle birçok benzerlikleri bulunuyordu. Bu aygıt bir yüksek frekanslı algılayıcı ya da osilograf olarak çalıştırılıyordu. Ancak çok kısa zamanda bunun bir yükselteç olarakta kullanılabileceği görüldü.
- 1940 Mayıs ayında, yine bir RCA çalışanı olan Nils E. Lindblad Endüktif Çıkış Tüpünü esas alan, gecikme hattı olarak bir tel spiralin kullanıldığı yükseltecin patentini aldı.[2] Ancak bu aygıtın bir ilkörneğini yapmadı.
- Lindenblad’ın çalışmalarından habersiz, İngiliz Rudolf Kompfner 1943 yılında Birmingham’da deneysel olarak kendisine ait ilk Yürüyen Dalga Tüpünü geliştirdi. Bu çalışmanın ilk sunumu 1945 yılında Yale Üniversitesindeki Radyo Mühendisleri Enstitüsünün (Institute of Radio Engineer's, IRE) 4. konferansında tanıtıldı.
- Bu konferansa Bell Telefon Laboratuvarı çalışanı John Pierce de katılmıştı. Kendisi daha sonra bir elektron demeti ile tüp içindeki bir gecikme hattında yürüyen dalgaların arasındaki ilişki ve Yürüyen Dalga Tüplerinin teorik temelleri üzerinde çalıştı. Ancak, Pierce geliştirdiği Yürüyen Dalga Tüpünün patentini aldı.[3]
- Haeff 1950 yılında Hughes Aircraft Company (Culver City, California) firmasında Elektron-Tüpleri Laboratuvarının başına atandı. Bu tarihten itibaren Hughes Aircraft firmasında Yürüyen Dalga Tüplerinin tasarımına ve üretilmesine başlandı.
Kaynaklar:
- Andrew V Haeff, Patent US 2064469, ”Device for and method of controlling high frequency currents” (patents.google.com)
- Nils E. Lindenblad, Patent US 2578434, ”High-frequency electron discharge device of the traveling wave type” (patents.google.com)
- John R. Pierce, US Patent 2602148, ”High-frequency amplifier” (archive.org)