Dalga Kılavuz Sistemindeki Süzgeç
Resim 1: Art arda bağlı iki -3dB bağlaştırıcı
Bir dalga kılavuzu sistemi temel olarak art arda bağlı iki adet güç bölücüden (-3dB bağlaştırıcı) meydana gelir. İlk önce 1 nolu resimde yeşil renkli daire içinde yer alan her iki güç bölücüyü ele alalım. Bu bağlaştırıcılar arasında kalan dalga kılavuzu boyları (halâ!) eşit uzunluktadır ve alım hattında 3dB/90° dalga kılavuzu bağlaştırıcıya sahip dubleks aygıt gibi çalışırlar ve frekanstan nispeten bağımsızdırlar. Her iki işaretin fazları, güç bölücüler arasındaki uzunlukların eşit olması nedeniyle kesinlikle aynıdır.
Gönderim hattında (burada: kırmızı) gönderim enerjisi ilk bağlaştırıcıda iki eşit parçaya ayrılır. Her iki bağlaştırıcı arasındaki dalga kılavuzunda her bir yarı güç (-3dB) taşınır (bu yüzden bu tür güç bölücüye -3dB hibrit denilir). Gücün dallanan bölümü 90° faz kaymasına maruz kalır.
Resim 2: Şimdi, bir daldaki dolambaçlı yol
İkinci güç bölücüde güç yine iki kısma ayrılır ve yalnızca alt dalga kılavuzda aynı fazlı bölümden gelen güç, üst dalga kılavuzundakine eklenerek tam güce ulaşırken, zıt fazlı bölümden gelen güç ise buradaki gücü iptal eder.
Bununla birlikte, iki dalga kılavuzu bölümünün bir kolunun şimdi Resim 2 de gösterildiği bir dolambaçlı yolu (by-pass) varsa ve bu dolambaçlı yolun uzunluğu işaretin dalga boyunun tam katlarına eşit ise, o zaman bahsettiğimiz faz ilişkileri geçerli olur. Diğer tüm frekanslar ve bunun sonucu olarak bunların faz sapma durumları istenen yayılım yönünde zayıflarlar, böylece bu yapı bir süzgeç gibi çalışır.
Eğer işaret yarıları -3dB bağlaştırıcı içerisinde aynı faza sahip değilse, bağlaştırıcının diğer kolundaki güç buradaki bir sonlandırma direncinde (dummy) ısıya dönüşür. Bu sonlandırma parçası (diğer bir deyimle soğurucu) yerine frekans bölücü gibi çalışan süzgeç takılırsa yüksek frekanslı güçlerin işlenmesi sürdürülebilir.
Uzunluğu Ayarlanabilir Dalga Kılavuzu
Resim 3: Uzunluğu ayarlanabilir dalga kılavuzu
Bir teleskop gibi, uzunluğu ayarlanabilir bir dalga kılavuzu düşünelim. Ancak, burada yer alan hareketli dalga kılavuzu bölümlerinin elektriksel iletkenliğinin çok iyi olması ve kesitsel geometrisinde bir değişme olmaması gerekir. Ancak bu bir ideal durumdur ve uygulamada bu tür dalga kılavuzu bağlantılarında daima yansımalar meydana gelir.
Bu sebeple dalga kılavuzunun duvarı ile elektriksel teması daha iyi kontrol edilebilen bir kısa devre kaydırıcı (3 dB/90° dalga kılavuzu bağlaştırıcıya sahip dubleks aygıtta olduğu gibi) fakat bu sefer gönderim hattında kullanılır. Dolambaçlı yolun uzunluğunu hesaplarken kısa devre kaydırıcıda yansıma sırasında meydana gelen 180° faz kaymasının da hesaplamalara katılması gerekir!
Çalışma şekli:
- YF-enerji bağlaşım yarığında iki bölüme ayrılır;
- yarıktan geçen bölümün fazı 90° kayar;
- ikiye bölünen güç, dalga kılavuzu bölümünün sonunda yer alan kısa devrede yansırlar;
- enerji yarıklı bağlaştırıcıda tekrardan ikiye ayrılır;
- bağlaştırıcıyı geçen bölümün fazı bir kez daha 90° kayar;
- giriş yönündeki her iki kısım arasında şimdi 180° faz farkı bulunmaktadır ve birbirlerini hemen hemen yok ederler;
- çıkış yönünde her iki bölümün fazı aynıdır, eklenerek tekrar tam güce ulaşırlar.
Resim 4: Ferritli kısa devre kaydırıcı
Resim 4: Ferritli kısa devre kaydırıcı