www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Dalga Kılavuzunda Yayılma Modları

Bir dalga kılavuzu içerisinde birkaç yayılma modu mümkündür. Her bir modun sınır frekansı dalga kılavuzunun geometrik boyutlarınca belirlenir. Eğer, dalga kılavuzuna beslenen gerilimin frekansı sınır frekansından büyük ise, elektromanyetik enerji dalga kılavuzu içerisinde en az bir zayıflama ile iletilebilir. Bu sınır frekansının altında, enerji kısa bir mesafeden sonra zayıflayarak önemsiz bir değere düşer.

Resim 1: Farklı yayılım modlarına sahip E-alanlı dalga kılavuzu kesitleri

Resim 1: Farklı yayılım modlarına sahip E-alanlı dalga kılavuzu kesitleri

Resim 1: Farklı yayılım modlarına sahip E-alanlı dalga kılavuzu kesitleri

Belirli bir dalga kılavuzunda en çok rastlanan yayılma modu, en küçük sınır frekansına sahip olan moddur. Bir dikdörtgen dalga kılavuzunda bu mod H10 modudur. H10-modunda, tüm elektrik alan çizgileri yayılma yönünde dik yönde yer alırlar ve hat boyunca, yani uzunlamasına yayılma yönünde hiçbir elektrik alanı bulunmaz. Elektrik alanının bir sonucu olarak, yayılma yönünde bir H01-manyetik alanı meydana gelir.

Grafikteki dalga kılavuzu kesitinde farklı yayılım modlarına sahip E-alan dağılımını gösterilmektedir. „m“ indisi dalga kılavuzunun geniş kenarı boyunca oluşan alan şiddetinin en büyük değerlerinin sayısını, „n“ indisi ise dar kenardakini belirtir ve burada dar tarafta gösterilen „n“ indisi sıfırdır.

„Çift-mahyalı“ dalga kılavuzu

Resim 2: „Çift-mahyalı“ dalga kılavuzu

Enerjinin yalnızca istenen yayılma modunda yayılabilmesi için dalga kılavuzunun boyutlarının uygun olarak seçilmesi önerilir. Eğer dalga kılavuzu, örneğin çok geniş ve frekans da yüksek ise, enerji sadece H20-modunda yayılabilir ve örneğin, artık enerji girişinin (coupling-in) alanın en büyük noktalarında ve enerji çıkışının (coupling-out) alanın en küçük noktalarında yapılamaması nedeniyle bir dizi sorun ortaya çıkar.

Daha yaygın olarak kullanılan, geometrisi farklı „çift mahyalı“ (double ridge) denilen bir başka tür dikdörtgen dalga kılavuzu da vardır. Bu kalınlaştırıcılar (sırtlar) sayesinde dalga kılavuzunun bant genişliği artar, ama aynı zamanda dalga kılavuzunda daha fazla kayıplar meydana gelir ve dielektriksel dayanıklılık (dielectric strength) ise azalır.