www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Birincil ve İkincil Radarların Karşılaştırılması

Birincil radarlar (Primary Surveillance Radar, PSR) ve

Birincil radarın en önemli özelliği: pasif yankılarla çalışmasıdır. Gönderilen yüksek frekanslı darbeler hedeften yansır ve bunlar radar aygıtı tarafından tekrardan alınır. Yansıyan işaretlerin kaynağı radar aygıtı tarafından gönderilen darbelerdir.

İkincil radarlar (Secondary Surveillance Radar, PSR)

İkincil radarlar farklı bir prensiple çalışırlar: Bunlar aktif yanıt işaretlerini kullanır. İkincil radarlar da gene yüksek frekanslı darbeler gönderirler. Bunlara sorgulama (interrogation) darbeleri denilir.

Bu gelen darbeler basitçe yansıtılmaz, hedefte bulunan transponder tarafından alınır ve burada işlenirler. Ardından, transponder farklı bir frekansta yanıt telegramı (response telegram) hazırlar ve radara yollar.

Farklı prensiplerle çalışmalarından dolayı her iki sistemin kendisine göre üstünlükleri ve sakıncaları vardır. Birincil radarla hedefle ilgili güvenilir yön, yükseklik ve menzil gibi bilgiler alınabilirken, ikincil gözetim radarlarıyla kimlik tanıma ve hatta yükseklik gibi bilgiler de ilaveten alınabilmektedir.

Bu işlem sırasında hedefin (yani transponderin) radar aygıtı ile beraber çalışması gerekir. Diğer taraftan, transponderin bu aktif çalışması, hem de ölçülebilecek en büyük menzil aynen korunarak, radar çıkış gücünde etkili bir azalma sağlar. Çünkü radar denkleminde birincil radar için işaretin gidişi-dönüşü hesaba katılırken, ikincil radarda işaretin sadece gidişi hesaba katılmaktadır.

Radarformel

Resim 1: Bir birincil ve ikincil gözetim radarının alıcısının ölçülen alış duyarlılıkları

Resim 1: Bir birincil ve ikincil gözetim radarının alıcısının ölçülen alış duyarlılıkları

Bir referans değer olarak, bu azalma katsayısı 1000 den daha büyük alınabilir. Bunun sağladığı kazanç; çok daha basit, çok daha ucuz ve çok daha küçük bir göndericinin kullanılması imkânı sağlamasıdır. Böylece daha güçlü pasif yankılar için daha duyarlı alıcılar kullanmak gerekirken, aktif yanıt işaretleri durumunda daha az duyarlı alıcı kullanmak mümkün olabilmektedir. Ancak bunun yan topuzlardan da (sidelobes) yankı işaretlerinin alınması gibi bir sakıncası vardır ve yan topuzların bastırılması (Side Lobe Suppression, SLS) için uygun önlemlerin alınması gerekir.

Gönderilen ve alınan frekansların farklı olması nedeniyle, Hareketli Hedef Belirtecinden (Moving Target Indication, MTI) kaynaklanan herhangi bir gürültü meydana gelmez. Böylece, yer yüzeyinin yarattığı gürültüleri (clutter) bastırmak için önlem almaya da gerek kalmaz. Öte yandan parazitli bir frekanstan, farklı bir frekansa geçiş de mümkün değildir. Bir ikincil radar tesisinde özel gürültüler için cihaz bağlantılarında ek önlemlerin alınması gereklidir.