www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Örnekleri - Hava Savunma Radarı

AN/FPS-108 „„Cobra Dane“”

Radar birimi, taktik-teknik özellikleri açıklaması

Resim 1: AN/FPS-108 Shemya Adası, Alaska (ABD)
(52°44'12.60" N ,  174°05'28.17" O)

AN/FPS-108 - Source: National Archive# NN33300514 30 Jun 2005 Released to Public

Resim 1: AN/FPS-108 Shemya Adası, Alaska (ABD)
(52°44'12.60" N   174°05'28.17" O)

Teknik veriler
Çalışma Frekans Aralığı: 1175 ila 1375 MHz L-bandı
Darbe Tekrarlama Zamanı:
Darbe Tekrarlama Frekansı:
Gönderim Darbe Genişliği (τ): 1 ya da 2 ms
Alım Süresi:
Ölü Süre:
Darbe Gücü: 16 MW
Ortalama Güç: 1 MW
Aletli menzil: 46 000 km
Menzil Çözünürlüğü:
Konumlandırma Doğruluğu:
Işın demet açısı: 0,6˚
Bir Dönüşteki İsabet Oranı:
Anten Dönüş Adedi:
MTBCF:
MTTR:

AN/FPS-108 „„Cobra Dane“”

„Cobra Dane“ radarı Alaska Aleut takımadalarında bulunan Shemya adasındaki Hava Kuvvetleri Üssünde konuşlu büyük boyutlu faz dizi antene sahip ABD Hava Kuvvetleri 633A Programında yer alan bir radardır. Bu radarın görevi, Kıtalararası Balistik Füzeleri (Intercontinental Ballistic Missiles, ICBMs), Denizaltılardan Fırlatılabilen Balistik Füzeleri (Submarine-Launched Ballistic Missiles, SLBMs) ve uyduları algılamak ve izlemektir. Bu radar daha eski AN/FPS-17 ve AN/FPS-80 tipi radarların yerini almıştır. Yerlerini aldığı bu eski tip radarlar ise başka uzay arama hizmetlerine kaydırılmışlardır.

Çok büyük sabit faz dizili bu antenin çapı yaklaşık 30 m olup 15 360 adedi aktif ışıyıcı olmak üzere toplamda 34 768 adet gönderici/alıcı modülü bulunmaktadır. Sistem batı yönünde Rusya Federasyonu ve buna bağlı ülkeleri kapsayan 3220 km derinliğinde bir açısal sektördeki füze atışlarını gözlemler, buralardaki kıtalararası balistik füze atışları ilgili erken uyarı verir, yeni atılan uyduları saptar ve mevcut uyduların yörüngelerini günceller.

Radar anteni orta eksenin iki yanında 60° lik sektörü gözlemleyecek şekilde geliştirilmiştir. „Cobra Dane“ radarının uzay arama menzili 46 000 km yi bulmaktadır. „Cobra Dane“ 20 adedi çok hassas olmak üzere eşzamanlı 100 adet füze fırlatılmasını izleyebilir. Veriler Shemya adasındaki Eareckson Hava İstasyonunda işlenir ve telsiz bağlantısıyla ABD Hava Kuvvetleri Dış Teknoloji Bölümüne (USAF Foreign Technology Division (sonrasında: National Air and Space Intelligence Center)) aktarılır. Bir erken uyarı radarı olarak „Cobra Dane“ 200 adet hedefi izleyebilir ve elde ettiği verileri NORAD (North American Aerospace Defense Command) karargâhına aktarır. Bu merkezde gelen verilere göre füzelerin Amerikan anakarasında isabet edeceği noktalar hesaplanabilinir.

Gönderici grubu her birinde ring-döngü geciktirme hattı ile donatılmış 8 adet yürüyen dalga tüpü bulunan 12 adet gönderici katından oluşmaktadır. Yürüyen dalga tüpleri her biri 175 kW darbe gücü ve 10,5 kW ortalama bir güce sahip Raytheons QKW-1723 tüpleridir.[1] Radar göndericileri frekansı zaman içinde yükselen (up-chirp) 200 MHz bant genişliğine sahip doğrusal frekans modülasyonlu intra-darbe modülasyonu kullanır. Radar prensibi ile çözümleme yeteneğinin tayin edildiği Zaman-Bant Genişliği Çarpımı TB= 200 000 dir. Bu rakam her bir nano saniyede 0,2 MHz lik bir eğim imkânı sağlar, bunun menzil çözünürlük karşılığı ise 115 cm dir. İlintili karıştırıcının (correlation mixer) çıkışındaki ilk alıcının ara frekans (IF) değeri 490 MHz dir ve ikinci alıcınınki ise 60 MHz dir.[2]

Radarın işletiminden ABD Elektronik Sistemler Bölümü (USAF Electronic Systems Division) sorumludur. Projenin ihalesi 1971 yılında yapıldı, ihale sözleşmesi 1972 yılında imzalandı ve aynı yıl Raytheon firmasına bu iş için 39,6 milyon dolar ödeme yapıldı. İlk modernizasyon bilgisayar sistemlerindeki donanım ve yazılımı kapsıyordu. Burada daha yüksek seviye ADA programlama dili kullanıldı. Bu modernizasyonu takiben radarın bugüne kadarki uzaydaki 5 000 adet nesneyi tanıma yeteneği 12 000 adede çıktı. Önceleri işlemci kapasitesinin yetersizliği nedeniyle yapılamayan eşzamanlı uzay- ve hava sahası gözlemlemesi şimdi artık yapılabilmektedir. Bu kapsamlı modernizasyon 1994 yılı başlarında tamamlandı.

„Cobra Dane“ mimarisinin bir benzer radarı AN/SPQ-11Cobra Judy“ ABD Donanmasına ait Pasifikte konuşlu Observation Island gemisinde bulunmaktadır. Fakat bu radar S-bandında çalışmaktadır.

Kaynaklar ve ilave yayınlar:

  1. Merrill Ivan Skolnik: “Introduction to Radar Systems” McGraw-Hill Companies, 1980, ISBN 0-07-057909-1, p. 207
  2. E. Filer and J. Hartt, “„Cobra Dane“ wideband pulse compression system”, IEEE EASCON'76, 1976, pp. 61-A-61-M.
Radarın resimleri

Resim 2: „Cobra Dane“ Radarı ışıyıcılarının yakından görünüşü

Resim 3: ABD Donanma Gemisi Observation Island arka kısmında konuşlu „Cobra Judy”.