www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Saçılım Ölçer

Resim 1: Bir Pasifik kasırgasının QuikSCAT uydusunun SEAWINDS saçılım ölçeri ile ekran görüntüsü (© 2002 NASA)

Resim 1: Bir Pasifik kasırgasının QuikSCAT uydusunun SEAWINDS saçılım ölçeri ile ekran görüntüsü
(© 2002 NASA)

Saçılım Ölçer

Saçılımölçer (Scatterometer) bir elektromanyetik dalganın geri saçılım katsayısını ölçmek için geliştirilmiş bir özel radar aygıtıdır. Bu aygıt yansıyan işaretlerin hassas ölçümlerini yapar ve bir tür imge-vermeyen (non-imaging) meteoroloji radarı gibi kullanılır. Saçılım ölçümünün (scatterometry) meteorolojideki ana kullanım alanı okyanuslardaki rüzgâr hız- ve yönlerinin ölçülmesi, belirlenmesi ve analizidir.

Okyanuslardaki geri saçılım ölçümlerinin öne çıkan özellikleri sayesinde rüzgârların hız ve yönleri hakkında sonuçlara ulaşmak mümkün olabilmektedir. Eğik bir geliş açısında, geri saçılmada rüzgârdan kaynaklanan dalga bileşenleri ağırlıktadır (Bragg-yansıması). Deniz yüzeyinin radar geri saçınımı üç değişik yönden ölçülür. Böylece geliş açısına bağlı tınlaşım frekansından dalga tepeleri arasındaki açıklık ölçülür. Bu verilerden rüzgârın yüzey hızı elde edilebilir.

Örneğin radar, NASA Quick Scatterometer (QuikSCAT) ile işaretleri 13,4 GHz te 110 W darbe gücünde 189 Hz lik bir Darbe Tekrarlama Frekansıyla (Pulse Repetition Frequency, PRF) gönderir. 1 m çapında parabol anten dönerek her yörüngede her biri 1 800 km genişliğindeki şeridi algılayabilen (ki bu yer yüzeyinin neredeyse % 90 ı dır) iki dar simetrik anten çizgesi yaratır. Böylece okyanus yüzeylerindeki 3 m/sn ila 20 m/sn arasındaki rüzgâr hızları 2 m/sn çözünürlükle ölçülebilir. Hesaplanan rüzgâr vektörlerinin menzil çözünürlüğü 25 km dir.

Saçılımölçerler ağırlıklı olarak uydulara takılırlar. Bununla beraber yer aygıtlarına takılanlar da vardır. Mikro dalgaların yardımıyla toprağın altındaki su kaynaklarının saçınım ışıması değerlendirilebilir. Sudan yansıyan enerji analiz edilir ve toprak altı özellikleri hakkında bir takım sonuçlar elde edilebilinir. Olası uygulamalar deniz buzullarından, daimi donmuş topraklardan (permafrost), tropik tarım arazilerinden, çöllere kadar bir geniş bir alanı kapsar.