Radyal Hız
Resim 1: Radar istasyonunun konumuna bağlı olarak bir uçağın hız vektörleri
Bir hızla ilintilendirilen her hareketin bir yönü vardır: Bu aynı zamanda bir vektördür. Gözlem noktasına bağlı olarak bu vektör iki parçaya bölünebilir:
- Birinci parça gözlem yönü boyunca (gözlemciye yaklaşan ya da gözlemciden uzaklaşan yönde) olan parçadır. Bu parçaya radyal kısım ve hızına ise Radyal Hız denilir.
- Diğer parça ise bu radyal kısma dik olan parçadır. Bu parça merkezinde gözlemcinin bulunduğu ve yarıçapı gözlem mesafesini yarıçap olarak kabul eden daireye teğet olan parçadır. Bu hıza Teğetsel Hız denilir.
Bu iki hız vektörünce oluşturulan dikdörtgenin köşegeni gözlemlenen nesnenin Gerçek Hızı olarak adlandırılır. Hızın büyüklüğü bu vektörün uzunluğuyla orantılıdır ve yönü bu vektör yönüyle aynıdır.
Bir uçağın radara olan radyal hızı, uçuş hızının radar yönünde ya da radardan aksi yönde radarla uçağın bulunduğu yarıçap çizgisi üzerindeki kırmızı renkli parçasıdır.
Buna dik yöndeki mavi renkli bileşen ise teğet hız olarak adlandırılır. Teğetsel hız Hedef İzleme Radarlarının kontrol sistemlerinde kullanılır.
Bir uçak eğer düz bir rotada uçmaya devam ederse, öyle bir an gelir ki radyal hız sıfır değerini alır ve teğet hız ise uçağın o anki hızı olur. Ve uçağın bu noktadaki Doppler frekansı sıfırdır. Doppler frekans sadece radyal hızlar için söz konusudur. Eğer radyal hız sıfırsa, hiçbir hız ölçülemez ve radar bu uçağı bir sabit hedeften ayırt edemez.
Uçak aynı rotada devam ederse radyal hız vektörü radardan uzaklaşan yöndedir: Bu bir negatif radyal hızdır. Burada bir negatif Doppler frekansı doğar. (Bu değerin büyüklüğü pozitif Doppler frekansınki ile aynıdır. Ancak alınan sinyal ile gönderilen sinyal arasında ki faz farkı 180° dir.)
Eğer bir uçak radar çevresinde dairesel bir rotada uçarsa radyal hız sürekli sıfır kalır, Doppler frekans oluşmaz ve uçak Hareketli Hedef Belirteç (MTI) süzgeci tarafından bir sabit hedefmiş gibi işlenir ve ekranda görüntülenmez.