www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Tiratron

Anod
Izgara
Isıtma elemanı
Katot
Bu nokta işareti
bir gaz dolumu
olduğunu belirtir

Resim 1: Tiratronun simgesi

Anod
Izgara
Isıtma elemanı
Katot
Bu nokta işareti
bir gaz dolumu
olduğunu belirtir

Resim 1: Tiratronun simgesi

Tiratron

Resim 2: Tiratron
TGi-700_25

Resim 2: Tiratron
TGi-700_25

Tiratron, yapısı bir yükseltici tüpü olarak kullanılan triyoda benzeyen, gaz ile doldurulmuş bir tüptür. Bir ısıtılmış katot, bir ya da daha fazla sayıda ızgara ve anottan meydana gelir. Bir tiratron „tıkalı“ (blocked) ya da „ateşlenmiş“ (fired) durumlardan sadece birinde bulunur. Tiratron bir elektronik anahtar olarak kullanılır.

Bu tüpler başlangıçta tıkalı durumdadır. Izgara katoda göre bir negatif ön gerilime sahiptir. Anot gerilimi ise birkaç bin voltu bulan bir pozitif gerilimdir. Tıkalı durumda hiçbir anot akımı akmaz ve anot birkaç megaohmu bulan çok yüksek bir iç direnç gösterir.

Resim 3: Seramik gövdeli tiratron

Resim 3: Seramik gövdeli tiratron

Çok bir kısa pozitif iğne-darbe (genellikle başlatma darbesi olarakta adlandırılan) ızgaradaki bu negatif ön gerilimi aşar. Izgaradaki bu pozitif gerilim tüpleri ateşler ve çok hızlı sürülür. Ateşlenmiş durumda anot iç direnci birkaç ohm gibi çok küçük bir değerdir. Çok kuvvetli bir anot akımı akar.

Bu tüpler, bir kere ateşlendikten sonra, ızgara üzerinden bir daha etkilenemezler. Izgara, tutuşan gazın iyonları ile sarılır ve başka bir işlevi kalmaz. Tiratron şimdi gazla doldurulmuş bir doğrultucu tüp gibi davranır. Anot akımı, anot ve katot arasındaki gerilim bir belirli değerden farklı olduğu sürece akmaya devam eder. Sönümleme anot gerilimini, bu ateşleme gerilim değerinin altına düşürülmesi ile gerçekleşir. Radar modülatöründe bu nokta, darbe biçimleme devresinin bir enerji deposu gibi boşaldığı zaman noktasıdır. Yeni bir ateşleme ancak birkaç mikro saniyelik bir toparlanma süresinden sonra gerçekleşebilir.

Anot, anot geriliminin çok yüksek değerlere ulaşması nedeniyle, genellikle cam kabın üst bölümüne konulur ve bu da tiratron tüpüne bir antik görünüm kazandırır. Tüp ateşlenmiş iken tüpte bulunan iyonize gaz bir neon lambası gibi ışıldar. Tiratron içerisindeki gaz genellikle bir asal gazdır (argon, helyum, kripton, neon veya ksenon). Çok eski tiratronlar cıva buharı ile dolduruluyordu. Katodu sıvı cıva içine batırılmıştı.

Aşırı yüksek anot geriliminde, tiratronlar bir röntgen ışını kaynağı gibi çalışabilir. Bu röntgen ışınları, bu ışınıma genellikle korunmasız maruz kalan radar operatörlerinin kansere yakalanmalarının bir nedeni olarak kabul edilmektedir. Modern radarlarda artık tiratron kullanılmıyor. Artık bu işlevi tümüyle tristör veya triyak gibi yarıiletken elemanlar yerine getirmektedir.