www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Havaalanı Yer Kontrol Radarı


Resim 1: 1995 yılında ABD Logan Havaalanında Yer Kontrol Radarı olarak kullanılan donanma radarı X Bandında çalışan bir eski donanma radarı

Havaalanı Yer Kontrol Radarı

Günümüzde havaalanları gözetiminde en çok kullanılan radar Havaalanı Yer Kontrol Radarıdır (HYKR). Bir HYKR ının gözetim alanı, apronlar dışında kalan iniş-kalkış pistleri ve uçak servis taşıtlarının kullandığı yollar ve manevra alanlarıdır. YKR sistemleri Havaalanı Yer Algılama Donanımı HYAD [Airport Surface Detection Equipment, ASDE] olarak da adlandırılır.

Bir HYKR bu alanlarda bulunan tüm uçakların ve vasıtaların hareketlerini çok hızlı günceller. Bu radarın anteni bahsedilen manevra alanlarının tamamını görebilecek bir yere monte edilir. (Münih Havaalanı gibi büyük havaalanlarında, havaalanı taksi trafiğini yönetmek için ikinci bir kule daha tesis edilmiştir.) Bu radarların donanımı, yerden yansıma parazitlerinin (clutter) daha fazla olması ve diğer ağır çalışma koşulları nedeniyle, yüksek irtifalardaki aramalar için kullanılan klasik radarlardan farklıdır. Havaalanı yüzeyinden elde edilen gözetim bilgilerinin kalitesi bu elverişsiz fiziksel koşullar nedeniyle çoğu kez iyi değildir ve sınırlı kalır.

Resim 2: Aynı havaalanı bugün ASDE-3 radarı ve bir veri bağlantı sistemi (ADS-B) kullanıyor.

Bir HYKR anteni bir tam turunu yaklaşık bir saniyede tamamlar. Bu radarlar genellikle X ve K bandında çalışırlar. Daha iyi bir çözünürlük yeteneğine sahip olanları ise 92 ila 96 GHz de çalışırlar.

Bir birincil gözetim radarının kullanılması ile görüntülenen hedefin kimliğinin tanınması mümkün olmamakta, dolayısı ile uçuş kontrol operatörlerinin bu kimlik tanımayı görsel yolla (örneğin, uçuş kontrol kulesi penceresinden bakarak) halletmeleri gerekir. Bu durum düşük görüş koşullarında havaalanında bir kapasite kaybı demektir. Sorun, Havaalanı Gözetim Radarına, bir İkincil Radar eklemek ve havaalanı içinde seyreden tüm taşıtları ve hizmet araçlarını bir transponder ile donatmakla çözülmüştür (ASDE-X Programına bakınız). Çoğu yeni HYKR, Hassas Yaklaşım Radarları ve İkincil Radarları için arayüzlerle donatılmıştır. Bilgisayar kontrollü veri işleme yöntemi, hedefin kimliğini ve hedefe ait ek bilgileri de görüntüleyerek tehlike durumunda alarm verilmesini sağlar.

Günümüzde çoğu havaalanı Otomatik Bağımlı Gözetim-Yayın sistemini kullanmaktadır (Automatic Dependent Surveillance - Broadcast, ADS-B). Sistem, ikincil Gözetim Radar veri kodlarını da çözerek, Uçak Çağrı Adını, Uçuş Numarası ile birlikte görüntüler. Yandaki resim Mod S adresleriyle etiketlenmiş uçakları göstermektedir. Bu bilgiler daha sonra Uçuş Numarası/Uçak Şirketi adı biçimine de dönüştürülebilir.

Modern tesislerde havaalanına dağıtılmış çok sayıda İkincil Radarın frekansında çalışan alıcılar kullanılmakta ve Çoklu-yansıtma yöntemiyle araçların yerleri tam olarak belirlenmektedir.