www.radartutorial.eu www.radartutorial.eu Radar Temelleri

Radarla Menzilin Ölçülmesi

Canlandırma:
Bir elektromanyetik darbe (ışık hızıyla) antenden uçan bir hedefe doğru hareket eder. Hedeften enerji yansır ve aynı hızla geriye döner ve anten tarafından alınır. Bu olay bir ekranda eşzamanlı bir ışık lekesi olarak görüntülenir. Yankı işaretinin alım zamanı bir yankı darbesi olarak kaydedilir. Gönderim darbesine göre yankı darbeleri arasındaki zaman aralığı menzile orantılıdır.

Resim 1: Radarıyla yürütme zamanının (runtime) ölçümü: Osiloskoptaki ışıklı lekenin elektromanyetik dalgaların uzayda yayılmasına ölçekli olarak hareket ettiğine dikkat ediniz.

Gönderim darbesi
Yankı işaretli

Resim 1: Radarıyla yürütme zamanının (runtime) ölçümü: Osiloskoptaki ışıklı lekenin elektromanyetik dalgaların uzayda yayılmasına ölçekli olarak hareket ettiğine dikkat ediniz.

Duvar Kağıdı Canlandırma:
Bir elektromanyetik darbe (ışık hızıyla) antenden uçan bir hedefe doğru hareket eder. Hedeften enerji yansır ve aynı hızla geriye döner ve anten tarafından alınır. Bu olay bir ekranda eşzamanlı bir ışık lekesi olarak görüntülenir. Yankı işaretinin alım zamanı bir yankı darbesi olarak kaydedilir. Gönderim darbesine göre yankı darbeleri arasındaki zaman aralığı menzile orantılıdır.

Resim 1: Radarıyla yürütme zamanının (runtime) ölçümü: Osiloskoptaki ışıklı lekenin elektromanyetik dalgaların uzayda yayılmasına ölçekli olarak hareket ettiğine dikkat ediniz.

Radarla Menzilin Ölçülmesi

Radar aygıtı çok yüksek bir darbe gücüne sahip kısa süreli radyo dalgaları yollar. Antenin yönlülüğü (directivity) sayesinde bu darbeler yalnızca bir belirli yönde yoğunlaşır. Darbeler bu yönde ışık hızıyla yayılırlar.

Eğer dalgaların yayıldığı bu yönde bir engel varsa darbe enerjisinin bir bölümü her yöne serpişir. Bunun çok küçük bir bölümü radara doğru yansır. Radar anteni bu enerjiyi alır ve içeriğindeki bilgiler radar tarafından değerlendirilir.

Bir basit osiloskopta radardaki menzil ölçümü görüntülenebilir. Osiloskopta bir ışıklı nokta gönderilen darbeye eş zamanlı olarak hareket eder ve geriye bir iz bırakır. Gönderim darbesi anteni terk eder etmez osiloskopta saptırma başlar. Osiloskoptaki ışıklı leke, uzaydaki elektromanyetik dalgalara gerçeğe uygun ölçeklendirilmiş olarak (true-to-scaled) hareket eder. Eğer bu sırada anten bir yankı darbesi alırsa, bu darbe de aynı şekilde osiloskopta görüntülenir. Artık bu iki darbe arasındaki zamansal açıklık uçağın menzilinin bir ölçütü olmuştur ve kilometre cinsinden ekranda doğrudan ölçülebilir.

Menzil, yüksek frekanslı gönderim işaretlerinin yürütme zamanından (yani gidiş-geliş süresinden) ve c0 yayılma hızından faydalanılarak elde edilir. Burada aslında bir yatık menzil ölçülmektedir: Bir uçan hedef radar antenine göre genellikte çok daha yüksekte bulunur. Elektromanyetik dalgaların geçen süre hesabında hem gidiş ve hem de dönüş süreleri dikkate alınmalıdır, bir basit menzil formülü aşağıdaki gibidir:

(1)

  • c0 = Işık hızı = 3·108 m/s
  • t = ölçülen süre [s]
  • R = Anten-Uçan hedef arası uzaklık [m]

Uçuş Güvenlik uygulamalarında tarihsel nedenlerle menzil birimi olarak „Deniz Mili“ (Nautical Miles), Hava Savunma uygulamalarında ise kilometre kullanılmaktadır. Dönüştürme katsayısı 1 NM = 1,852 km dir.

Menzili hesaplama formülünün türetilmesi

Hedef uzaklığı (target range) R kavramı, radar aygıtı ile hedef arasındaki uzaklığı ifade eder. Menzil radar işaretinin göndericiden hedefe varma ve hedeften yansıyarak alıcıya dönme süreleri ile hesaplanır. Yayılma hızı sabit olduğundan, „yol/zaman“ olarak bilinen genel hız hesaplama formülü burada da kullanılabilir:

(2)

Hedef uzaklığı R, burada s yol uzaklığına karşılık gelir. Elektromanyetik dalgalar atmosferde ışık hızına yakın bir hızla yayıldığından v hızı olarak c0 ışık hızı alınabilir. İşaret radardan hedefe olan yolu gidiş ve geliş olmak üzere iki defa kat ettiğinden, ölçülen yürütme süresinin yarısı alınmalı ya da yol s için formüle 2·R değeri yerleştirilmelidir.

Formel 3: wie die Formel 2, aber die Strecke (s) wurde durch die zweifache Entfernung (2·R) ersetzt. Die Geschwindigkeit (v) ist also nun dargestellt durch den Quotienten aus der zweifachen Entfernung (2R) geteilt durch die gemessene Zeit (t). Die Maßeinheit ist immer noch Meter pro Sekunde.

(3)

Formel 4 = Formel 1: Die Formel drei wurde umgestellt: die Entfernung (R) ist nun die Hälfte des Produktes aus der Lichtgeschwindigkeit (C0) und der gemessenen Zeit (t). Die Maßeinheit ist Meter.

(4)

R ye göre düzenlenmiş denkleme yürütme zamanı t girilerek R menzil değeri hesaplanabilir. Belli bir t değeri ile bu denklem kullanılarak herhangi bir hedef ile radar arasındaki R uzaklığı hesaplanabilir.